เวลาที่เราพูดถึงการแต่งบ้าน เรามักจะนึกถึงการซื้อนู่นซื้อนี่มาประดับบ้าน ซื้อเฟอร์นิเจอร์ ผ้าม่าน โซฟา โคมไฟ วอลเปเปอร์ สวยๆ มาจัดวางแต่ละห้องในบ้านให้เข้าที่เข้าทาง แต่วันนี้เราจะพามารู้จักการแต่งบ้านแบบง่ายๆ อีกแง่มุมหนึ่ง ซึ่งไม่ใช่แค่การเลือกซื้อของ หรือตกแต่งเพียงแค่ในบ้าน เรากำลังพูดถึงการจัดสวนหลังบ้านนั่นเอง บอกเลยว่าสำหรับคนรักการแต่งบ้านสวยๆ พลาดไม่ได้อย่างแน่นอน

การตกแต่งบ้านแนวธรรมชาติ เพื่อความเป็นอันหนึ่งเดียวกันกับสิ่งแวดล้อม

          ที่ผ่านมาเราคงเคยได้ยินการแต่งบ้านกันมาหลากหลายแนว ทั้งบ้านปูนเปลือย บ้านเรียบหรู บ้านอิฐ หรือการแต่งบ้านแบบญี่ปุ่น ซึ่งแต่ละแบบก็จะมีที่มาที่ไป มีไอเดีย มีปรัชญาที่แตกต่างกันออกไป แต่วันนี้เราจะมาพูดถึงการแต่งบ้านแนวๆ ธรรมชาติ ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนที่สุดในการแต่งบ้านแบบญี่ปุ่น

          การแต่งบ้านแบบญี่ปุ่นนั้นมีปรัชญาความเชื่อว่าเราและธรรมชาตินั้นเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ตัดกันไม่ขาด เพราะก่อนที่จะมีบ้านอยู่ มนุษย์ก็อาศัยธรรมชาติอยู่มาก่อน จึงได้มีการประยุกต์เพื่อนำธรรมชาติต่างๆ มาไว้ในบ้าน เช่น พื้น ประตูและผนังที่ทำจากไม้ เสื่อสานใช้นั่งที่ทำจากหญ้า หรือมีบริเวณที่เป็นสวนหย่อม มีน้ำตกเล็กๆ มีก้อนหินประดับ นี่คือภาพที่เรามักจะเห็นในบ้านแบบญี่ปุ่น ซึ่งเมื่อเราเข้าไปอยู่อาศัยในบ้าน ก็เหมือนเราได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ ที่ซึ่งเป็นที่พักของมนุษย์มาตั้งแต่ยุคสมัยโบราณ

          จริงๆ แล้วปรัชญาความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับธรรมชาตินี้เป็นส่วนหนึ่งของพุทธศาสนา จึงไม่แปลกหากประเทศในโซนเอเชียที่ได้รับอิทธิพลของศาสนาพุทธก็จะมีหลักความเชื่อที่คล้ายคลึงกัน รวมถึงในประเทศไทยของเราด้วย ในไทยแม้จะไม่ได้มีลักษณะการตกแต่งบ้านอย่างญี่ปุ่น

          แต่การสร้างบ้านของคนสมัยก่อนก็อิงกับหลักธรรมชาติผสานกับวัสดุที่หาได้ง่าย กลายเป็นบ้านไม้รูปทรงต่างๆ ซึ่งใช้วัสดุธรรมชาติเป็นหลัก ถึงแม้จะไม่ได้โดดเด่นในเรื่องการประดับตกแต่งบ้านไม้อย่างญี่ปุ่น แต่กลับมีเอกลักษณ์ในการอยู่ร่วมกับสิ่งมีชีวิตอื่นและธรรมชาติ เช่นพื้นบ้านที่สูงเพื่อป้องกันช่วงน้ำหลาก หลังคาที่ยกสูงเพื่อระบายความร้อนเวลากลางวัน มีบริเวณสำหรับเลี้ยงไก่ เลี้ยงวัว ปลูกผักเพื่อเป็นอาหาร กลายมาเป็นบ้านธรรมชาติแบบไทยๆ อย่างที่เราคุ้นเคยกัน ซึ่งก็ต้องบอกว่าบ้านโบราณๆ ที่เราเคยเห็นนั้นก็ล้วนผ่านงานดีไซน์มาแล้วทั้งนั้น

การแต่งบ้านแนวใหม่ ผสมผสานจากอดีตสู่อนาคต

          คงจะเป็นเรื่องยากหากเรานำแบบบ้านไทยในอดีตมาใช้ในยุกต์ปัจจุบัน ลองนึกดูสิว่ามีบ้านยกพื้นสูง เลี้ยงไก่อยู่ใต้ถุนบ้าน ใช้ไม้ทำทั้งหลัง ปลูกต้นกล้วย แต่ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่ใจกลางทองหล่อ มันก็คงดูแปลกๆ ไปมากเลยล่ะ แต่ในขณะที่โลกหมุนไป เราก็สามารถก้าวทันโลกที่ทันสมัยได้อย่างไม่ล้าหลัง และไม่ทอดทิ้งรากเหง้า ความเชื่อ และภูมิปัญญาของไทยที่สะสมมานาน

          ปัจจุบันบ้านแนวธรรมชาติ เน้นไปที่การใช้วัสดุจากธรรมชาติอย่างไม้มาเป็นวัสดุหลักผสมผสานกับวัสดุอื่นๆ ในการสร้างบ้านขึ้นมา แต่งบ้านให้ออกดูทันสมัย เรียบง่าย ซึ่งสีของไม้ดังกล่าวย่อมเข้ากันกับสีเขียวของต้นไม้ใหญ่ ดังนั้นจึงขาดไม่ได้ที่จะมีต้นไม้ใหญ่ปลูกไว้ข้างบ้านเพื่อให้ร่มเงา ยามแดดร้อนๆ ก็มีเงาไม้คอยบัง ประหยัดค่าไฟได้เพียบ แถมต้นไม้ยังเป็นเสมือนปอดของโลกที่ช่วยบำบัดอากาศเสียให้กลายเป็นอากาศดี การปลูกต้นไม้บริเวณบ้านจึงไม่เพียงแต่มีประโยชน์ต่อเจ้าของ แต่ยังมีประโยชน์ต่อโลก ซึ่งถึงแม้มันจะน้อยนิด แต่ถ้าทุกคนทุกบ้านร่วมกันคนละมือ ก็ย่อมจะมีผลมหาศาล

          นอกจากจะมีต้นไม้ใหญ่ไว้เป็นร่มเงาแล้ว หลายๆ คนที่รักการปลูกต้นไม้คงไม่พลาดที่จะแต่งบ้านด้วยสวนเล็กๆ ซึ่งเมื่อพูดถึงสวน หลายคนมักจะนึกภาพเป็นสวนผลไม้ มีท้องร่อง มีบ่อน้ำใหญ่ๆ หรือไม่ก็เป็นสวนหย่อมที่ปลูกต้นไม้สวยๆ ไว้พรวนดินซึ่งเอาไว้แต่งบ้านได้เพียงอย่างเดียว แต่ความจริงแล้วปัจจุบันกำลังมีกระแสที่นิยมเรื่องการปลูกสวนทานได้เล็กๆ ไว้ในบริเวณรั้วบ้านของตัวเอง ไม่จำเป็นต้องใช้พื้นที่เยอะ ไม่จำเป็นต้องปลูกเพียงแค่ประดับไว้แต่งบ้าน เราสามารถปลูกผักเล็กๆ น้อยๆ ไว้กินเองได้ โดยใช้พื้นที่เท่าเตียงนอนเท่านั้นเอง นั่นหมายความว่าไม่ว่าจะใคร จะมีพื้นที่น้อยแค่ไหน ก็สามารถมีสวนเล็กๆ เป็นของตัวเองได้ตราบเท่าที่ใจเราอยากจะมี

ผสมผสานความเป็นธรรมชาติ ด้วยการปลูกพืชผัก

          การตกแต่งบ้านแนวธรรมชาติโดยมีสวนหลังบ้านเล็กๆ เพื่อปลูกพืชผักน้อยๆ นั้น นอกจากจะทำให้เรามีงานอดิเรกเพิ่มขึ้น ซึ่งเหมาะกับคนที่ไม่รู้จะหาอะไรทำยามว่า หรือคนเฒ่าคนแก่ที่จะหาอะไรทำแก้เบื่อแก้เศร้า การปลูกพืชผักที่กินได้ ยังทำให้เรามีอาหารเลี้ยงตัวเอง ถึงแม้จะเล็กน้อย แต่มันก็เป็นความพยายามของเราเอง และเราก็สามารถกินมันได้อย่างสบายใจ เพราะเราจะแน่ใจได้อย่างมากว่า ที่เรากำลังกินเข้าไปนั้นเป็นผักปลอดสารพิษ 100% ก็ในเมื่อเราปลูกมาด้วยมือของเราเองนี่แหละ เริ่มแรกอาจจะเป็นสวนเล็กๆ แต่ถ้าขยายพื้นที่ได้มากขึ้นจนเหลือกิน ผักปลอดสารพิษก็จะกลายเป็นแหล่งรายได้เสริมได้อีกต่างหาก

สุดท้ายสิ่งนี้จะมีประโยชน์ต่อจิตใจของเราด้วย เพราะการปลูกต้นไม้นั้นเป็นเสมือนการได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติ ซึ่งมันจะช่วยสอนความจริงของชีวิตอะไรบางอย่างให้กับเราได้อย่างแน่นอน มีการวิจัยยืนยันออกมาว่าการปลูกต้นไม้มีผลกับความสงบสุขของจิตใจ เรียกได้ว่านอกจากจะได้แต่งบ้านแบบง่ายๆ แต่งบ้านสวยๆ แล้ว ยังช่วยเพิ่มงานอดิเรก เพิ่มอาหารเลี้ยงปากท้อง เพิ่มพูนรายได้ และยกระดับจิตใจของเราได้อีกด้วย เป็นการพัฒนาที่อยู่อาศัยที่สามารถพัฒนาชีวิตของผู้อยู่อาศัยได้ทั้งองค์รวมเลยทีเดียว